Küresel tedarik zinciri Çin’de, neredeyse pandeminin başındaki sıkı karantina önlemlerine dönüldü. Omicron BA.2 alt varyantı ve Omicron BA.1.1 olarak adlandırılan yeni alt varyant ilk olarak Şangay yakınlarındaki Suzhou kentinde tespit edildi. Bir ay kadar önce, COVID-19’un Omicron varyantı vakalarının artmasıyla birlikte, 25 milyon nüfuslu Şangay’da karantina başladı. Çin'in finans merkezi olan Şangay’daki karantina önceleri, şehrin doğu ve batı yakaları için ayrı kurallar çerçevesinde uygulansa da nisan başından bu yana tüm şehir süresiz olarak kısıtlama altında.
Şangay'ın bazı bölgelerinde yaşayanlar, katı politikalar nedeniyle hiç kimsenin temel erzak alışverişi için bile dışarı çıkamadığını söylüyor. Hükümeti protesto eden halk, bazı bölgelerde yağmalara başladı. Sosyal medyada çok sayıda insan, dağıtım sistemi tıkandığı için yemek sipariş edemediğinden şikâyet ediyor.
Şangay limanı kilit noktası
Ciddi bir kıtlık riski yaşanan özellikle Şangay’da limanlarda birçok konteyner beklemede. Şangay Uluslararası Limanı önemli. Neden mi? Pandemi nedeniyle yaşanan tüm aksaklıklara rağmen, 2021 verilerine göre Şangay Uluslararası Liman Grubu (SIPG), 2021 yılında Şangay Limanı’nda işlem gören konteyner hacminin önceki yıla göre yüzde 8,1 artığını, 47 milyon 33 bin TEU’ya yükseldiğini duyurmuştu. Çin’in Şangay Limanı, işlem yapılan konteyner hacmi bakımından 12 yıldır dünyada ilk sırada yer alıyordu. 2021 yılında Şangay, Nanjing, Hefei ve Hangzhou olmak üzere Yangtze Nehri havzasındaki dört noktadaki gümrüklerde denetim, idare, yükleme ve boşaltma işlemleri kolaylaşmıştı. Tüm bu olumlu gelişmeler küresel tedarik zincirinde taşların yeniden yerine oturmasını sağlıyordu.
Konteynırlar bekletiliyor
Ancak son gelişmeler ışığında, Çin’de uygulanan karantinalar nedeniyle Şangay’ın en büyük limanında dondurulmuş besin ve kimyasal taşıyan konteynerler bekletiliyor. TIR sürücülerine uygulanan virüs testleri de eser sevkiyatlarını yavaşlatıyor. Konteynır sayılarının kritik düzeylere ulaştığı Şangay limanında, dondurulmuş besin ve kimyasalların bulunduğu kimi konteynerler farklı limanlara sevk edilebileceği konuşuluyor.
Dünya çapındaki nakliye şirketi Ocean Network Express, limandan alınacak konteynerleri taşımak için yeterince TIR olmadığını belirtiyor. Şirket yetkilileri, limanda olağan işleyişin sürdüğünü belirtse de dondurulmuş ürün taşıyan konteynerlerin limanda yığılmasının endişe verici olduğunu da aktarıyor.
Çin, elbette daha önce de COVID-19 karantinaları uyguladı ancak bu kez karantina, ilk kez ülkenin finansal merkezi niteliğindeki bir mega şehir ölçeğinde uygulanıyor. Şangay, Çin’in en kalabalık şehri ve finans başkenti. Ofisler ve fabrikalar, çalışanlarını, çalışmaya devam edebilmeleri için dış dünyadan izole edilmiş sahalardaki bölümlere taşıyor. Yine de ekonominin zarar görmesi kaçınılmaz.
Çin medya kuruluşundan Caixin, hasta kişilerle yakın temas halinde olanların komşu illere transfer edileceğini bildirdi. Bu, potansiyel olarak yüz binlerce Şangay sakininin transferi demek.
Bu süre zarfında Şangay'da bir günde şehir çapında uygulanan bir test programında, 24 saat içinde 25 milyondan fazla insandan numune alındı. Bunun sonucunda 13 binden fazla asimptomatik koronavirüs vakası bildirildi. Devlet medyasına göre Wuhan'ın 2020'nin başlarında kapatılmasından bu yana ülke çapındaki en büyük tıbbi operasyonla diğer bölgelerden Şangay'a en az 38 bin kişi getirildi.
Öte yandan kapanma önlemlerinin alındığı tek şehir Şangay da değil. 3,6 milyon nüfuslu Jilin, 9 milyon nüfuslu Çangçun yine 9 milyon nüfuslu Xuzhou, 7,7 milyon nüfuslu Tangshan da kapanmanın etkisinde. Bu da 25 milyondan fazla insanın evlerine kapatılması anlamına geliyor.
Hong Kong Çin Üniversitesi'nden Zheng Michael Song, COVID-19 kısıtlamalarının Çin'e ayda en az 46 milyar dolara, bir başka deyişle GSYİH'nin yüzde 3,1'ine mal olduğunu tahmin etti. Çin'in ekonomik kalbi Şangay tam kapanmaya giderken maliyetin daha da artması bekleniyor.
Şangay, dünyanın en büyük limanına ev sahipliği yapıyor ve uzun zamandır Çin’in finans merkezi ve küresel mali sermaye için bir bağlantı noktası konumunda. Kapanmaların ikili ve geçici karakterine ve hayati işyerlerinde üretimin sürdürülmesine rağmen Batı medyasında ve finans çevrelerinde de Çin’in “Sıfır COVID” politikasına karşı artan bir muhalefet söz konusu.
Dolayısıyla dünya yavaş yavaş her zamanki gibi iş hayatına dönerken, “Sıfır COVID” politikasının Çin’e maliyeti giderek artacağa benziyor. Ancak Çin’in özellikle dünyanın ticaret akışını sekteye uğratan politikalarına nasıl bir düzenleme getireceği de endişe ve merak konusu.
KAYNAKLAR
Çin Uluslararası Radyosu
BBC
World Socialist Web Site
