İmza değil, hareket gerekiyor
Şu anda dünyada uygulanan sistemler nedeniyle, sanayi öncesi seviyelere göre yaklaşık 2,7 derece küresel ısınma olacağı söyleniyor. Ama gereken oran sadece 1,5 derece. Çok ufak bir rakam gibi görünen bu oran; can kaybının, gıda ve geçim kaynağı krizinin önüne geçebilmek için büyük önem taşıyor. İklim değişikliği, dünya için sadece bir sorun olmaktan çıkıp küresel bir öncelik olmuş durumda. Bu kapsamda dünya liderleri, on binlerce müzakereci, hükümet temsilcileri, yerel yönetimler, işletmeler ve sivil toplum kuruluşları; 26. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’nda bir araya geldi; ev sahibi Birleşik Krallık her ülkeyle anlaşmaya varmak için çalıştı. Birçok yeni karar çıktı, imzalar atıldı… Ama artık ülkelerin imza atması değil, dünya için harekete geçmesi gerekiyor.
Paris İklim Anlaşması’nın doğuşu
2020 yılından sonra yaşanacak küresel sıcaklık artışının 1,5 dereceyle sınırlı olması gerektiği, ilk kez 2015 yılında Fransa Paris’te düzenlenen 21. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’nda gündeme gelmişti. 2016 yılının nisan ayında 175 ülkenin imza attığı anlaşmayla birlikte, iklim krizinin önüne geçme süreci başladı. Paris İklim Anlaşması’na göre ülkeler, her beş yılda bir iklim eylemlerini konuşmak ve sera gazı emisyonu azaltma hedefiyle hazırladıkları planları sunmak için konferansta toplanacaktı. Fakat 2020 yılındaki İklim Değişikliği Konferansı, COVID-19 salgını nedeniyle ertendi ve bu konu 2021 yılındaki İklim Değişikliği Konferansı’nda konuşuldu.
Taahhütler ve uzlaşmalar…
Küresel sıcaklık artışının, sanayi devri öncesine oranla 1,5 derece ile sınırlandırılmasına odaklanılan konferansta; şu başlıklar ve kararlar dikkat çekti:
● Sıfır emisyon hedefi için öncelikle yapılması gereken şey, kömür ve fosil yakıtlardan vazgeçmek. Dünyayı sera gazına boğan Çin, ABD, Hindistan, Rusya ve Avustralya gibi ülkeler ise ilgili maddeye imza atmadı.
● Yaklaşık 30 bin kişinin katıldığı konferansa fosil yakıt lobisi olarak bilinen, bu konuda ortak çıkarları olan kurum ve şirket yetkililerinden oluşan en az 503 kişi katıldı. Süreci baltalayanların konferansa katılması tepki çekti.
● 40’tan fazla ülke, 2030’dan itibaren aşamalı olarak kömür kullanmamayı ve temiz enerjiye geçmeyi taahhüt etti.
● 124 ülke, 2030 yılına kadar ormansızlaşmayı durdurmak, ormanların korunmasını ve iyileştirilmesini sağlamak için birlikte çalışmayı taahhüt etti. Bu amaçla, 2021-2025 yılları arasında iklim finansmanı için 12 milyar ABD doları destek sağlanacak.
● Sürdürülebilir tarıma geçişin hızlandırılması gerektiği konuşuldu.
● Devletler ve şirketler; otomotiv sektöründe ve karayolu taşımacılığında sıfır emisyonlu araçlara geçişin hızlandırılmasını taahhüt etti.
● Küresel ısınmayı 1,5 derece ile sınırlamak adına, kömür ve fosil yakıtların aşamalı olarak kaldırılması gerektiği konusunda uzlaşmaya varıldı.
● Ülkelerin sera gazı azaltma hedeflerini içeren Ulusal Katkı Beyanlarının (NDC) güncellenmesi ve bu kapsamda her yıl görüşülmesi gerektiği konuşuldu.
● 40’tan fazla ülke, Paris Anlaşması kapsamında belirlenen hedeflere ulaşmayı sağlayacak çevre dostu, sürdürülebilir enerji ve hizmetlerin geliştirilmesi için taahhüt verdi. Bu ülkeler ayrıca bu sistemlerin herkes için uygun fiyatlı ve erişilebilir olması için uluslararası alanda birlikte çalışacaklarını belirtti.
● 25’ten fazla ülke ve kamu bankası; fosil yakıtı desteklemeyeceğini ve yenilenebilir enerji alanına destek vereceğini duyurdu.
● COP26 People’s Summit adlı etkinliğe yine gençler katıldı ve sıfır emisyonu hedefleyen çalışmalarını anlattı.
● Çin ve Hindistan’ın talebiyle “kömürden aşamalı olarak çıkış” yerine “kömürü aşamalı olarak azaltma” ifadesi onaylandı.
Değişim sensin!
Evet, iklim sıcaklığı artışının 1,5 dereceyle sınırlı kalması için devletlere, kurumlara ve şirketlere büyük görev düşüyor. Fakat değişim, her birimizde başlıyor. Buna birey olarak dikkat etmek, farkındalığı artırmak, gündem olmasını sağlamak bizlerin elinde. Mesela iki tane pırıl pırıl lise öğrencisi iklim aktivisti çok güzel bir iş yapıyor ve Instagram’daki 1.5derece adlı hesaplarında konuyla ilgili önemli bilgiler paylaşıyor. Youth For Climate Türkiye, okullarda iklim krizinin öğretilmesi için imza kampanyası başlattı. Greenpeace, Unicef, WWF gibi sivil toplum kuruluşları da farkındalık yaratmak için canla başla çalışıyor.
“Ben tek başıma ne kadar etki edebilirim ki?” demeden yapabileceğimiz ufak ama önemli şeyleri sıralamak istedik:
● Kullandığınız enerjiyi azaltın. Gereksiz aydınlatmaları kapatmaktan, çamaşır veya bulaşık makinesini daha az çalıştırmaya kadar yapılabilecek birçok şey var.
● Otomobil kullanmak yerine toplu taşıma, yürüme, bisiklet, scooter gibi alternatifleri deneyin. Arabanızı, arkadaşlarınızla paylaşın.
● Gıda israfı yapmayın. Gıda ve tekstil tüketimini azaltın, geri dönüşüme önem verin.
● Tek kullanımlık plastikler yerine cam ürünleri tercih edin, camları geri dönüşüm kumbaralarına atın.
Kaynak:
ukcop26.org
climateactiontracker.org
globalwitness.org
instagram.com/cop26uk
