Pandemi nedeniyle uzun süren kapanma dönemlerinden sonra tekne turizmine ilgi büyük. Tekneciler -tekne sahipleri- ile tur teknesiyle tatile çıkanların sayısında özellikle 2021 yazında artış oldu. Dolayısıyla tekneler, bu yaz çok daha fazla rağbet gördü ve yoruldu. Her sezon sonunda kontrol, bakım ya da yenilemeden geçirilen ve yeni sezon için dinlenmeye alınan teknelerin bu dönemine kışlama deniyor.
Bu dönemde teknelerin dikkatli ve özenli bir şekilde kontrolden geçirilmesi ve sezona çok daha iyi bir şekilde hazırlanması gerekiyor. Bu işlemlerin yapılması genel olarak teknenin ömrünü uzatmakta ve güvenliği sağlamakta mutlak bir zorunluluk. Teknelerde zorunlu kışlama işlemleri sırasında da dikkat edilmesi gereken noktalar bulunuyor. Özellikle tekne sigortaları açısından da hak kaybetmemek ve zor durumda kalmamak için bilinmesi gerekenler var.
Öncelikle kışlama işleminde onarım, bakım ya da yenileme yapılacaksa genellikle karada ve kuru bir alanda çalışma; genel söylemle “tekneyi karaya çekme” yöntemi tercih ediliyor. Bazı tekne sahipleri bu onarımların ardından kışlamaya karada devam ederken bazıları da sezona kadar denizde kışlamaya dönebiliyor.
Tüm tekneler için kışlama işlemine başlamadan önce ise yapılması gerekenlerin başında, kullanılacak malzemelerin tespit edilip not alınması ve gerekenlerin ivedilikle temin edilmesi geliyor.
Karada kışlama ve onarım
Elbette her teknenin modeline özel müdahalelere ihtiyacı olabiliyor. Bu nedenle tekne kışlamasına dair genel bilgiler ve öneriler şöyle sıralanıyor:
Motor bakımı
Motorun bakımında, kontrol yapabilmek için önce motorun çalıştırılması ve motor sıcakken yağının değiştirilmesi önemli. Bu işlemin amacı yağın içindeki atıkları ayrıştırmak. Sonrasında ise yağ filtresinin değiştirilmesi, motorun temiz suyla yıkanması gerekiyor. Donmaya karşı önlem için su pompası yardımıyla antifrizin sirkülasyonunun sağlanması öneriliyor. Motor kayışlarının, yağ müşürünün (gösterge, sensör, algılayıcı), mazot ve seperatör filtrelerinin değişimi, şanzıman yağının ve line ayarının kontrolü de gerekiyor.
Sintine
Tekne ister suda kışlasın ister karada, sintinenin her zaman temiz ve kuru olması gerekiyor. Temizleme işlemleri sabun, sıcak su ve fırça ile yapılabilir. Deniz suyu giriş, jeneratör ve motor gibi sintenede bulunan tüm vanaların kontrollerinin yapılması ve yağlanmaları önemlidir.
Temiz su sistemi
Bu bölümde ilk adım su ısıtıcının ve temiz su tankının boşaltılması. Su sisteminin içerisine antifriz ekleyip teknedeki lavabo, duş ve tüm musluklardan antifriz gelene kadar suyun akıtılması gerekiyor. Ek olarak sıcak su ısıtıcısına da antifriz eklenmesinin atlanmaması önemli.
Pis su tankı
Deniz ve çevre temizliğinin sağlanabilmesi açısından pis su tankının boşaltımına dair sert kurallar ve yasalar söz konusu. Teknenizdeki pis su tankını yasaya uygun şekilde bölgedeki atık su alım tesislerine boşaltın. Boşaltmadan sonra pis su tankının melan kapakları açılarak tamamen temizlenmesi sağlanmalı. Tankın içine de antifriz ekleyip yine tankın tüm dolaşımından antifrizin geçtiğine emin olunmalı.
Yakıt
Yakıt filtresi ve su ayrıştırıcıları (seperatörü) değiştirilmeli. Yoğunluk oluşmaması için yakıt doldurulup içerisine yakıt koruyucu eklenmeli.
İç kısımda düzenleme
Depolar ve sistemlerle ilgili yapılması gerekenler tamamlandığında, teknede bulunan eşyaların kaldırılması gerekiyor. Ardından buzdolabı ve derin dondurucu temizlenmeli. Minderler kaldırılıp havalanması sağlanmalı. Teknede küf oluşumu korkulan ve elbette istenmeyen bir durum. Önlem için mümkün olan her bölüm kuru tutulmalı ve gerekiyorsa teknede nem alıcı cihaz kullanılmalı.
Su kesiminin temizliği
Tekne karada bakıma alındığında teknenin su içinde kalan kısmının temizliği de önemli. Şaft ve pervanenin kontrolü ve temizlenmesi, teknenin statik elektriğinin boşaltılması için topraklama çekilmesi gerekiyor.
Tüm bu işlemlerin ardından artık teknenin türüne ve ihtiyacına uygun makyajı yapılabilir. Kimi tekneye pasta cila uygulanırken kimi tekneye de boya vernik uygulaması yapılır ve sezona hazırlanır.
Denizde (marinada) kışlama
Teknelerin marinalarda, denizde park halinde kışlamaları ile ilgili dikkat edilecek noktalar da karadaki bakım, onarım ve yenileme sırasında yapılması gerekenler kadar önemli.
-Teknenin üst kısmının branda veya naylon örtü ile kapatılması gerekiyor. Bu işlemi yaparken yağmurlu havalar göz önüne alınarak suyun tahliyesi için brandanın teknenin üstünde bir çatı sistemi oluşturacak şekilde biçimlendirilmesi gerekiyor.
- Teknenin metal kısımları ekstra koruma sağlamak amacıyla vazelin ile silinebilir.
- Tekne, 15 günde ya da ayda bir ziyaret edilip kontrolü yapılmalı.
- Olası bir hırsızlığa önlem olarak teknenin açık yerlerinde akü, halat, çapa gibi tekne ekipmanları bırakılmamalı.
- Teknenin üzerindeki yelkenler güneşten korunmak için özel kılıflarıyla muhafaza edilmeli. Özellikle sarma genova yelkenler bağlanmalı. Karada kışlama yapılacak ve uzun kalınacaksa yelkenler sökülmeli.
- Hem karada hem denizde sintinenin kuru kalması gerekiyor. Sintinenin nemli ve kirli kalması halinde tekne içinde nem birikebilir. Farş tahtalarında (ağaç bir teknenin sintine üzerindeki aralıklı tahtaları) küflenme ve kararma oluşabilir.
- Tekneye uzun süre gelinmeyecekse sahil beslemesinin kapalı olduğundan emin olunmalı. Sintine pompası hariç, teknedeki tüm elektrik sistemlerinin kapatılması gerekiyor.
- Denizde kışlama yapılıyor ise acil durumlara karşı sintine pompaları otomatik konumda bırakılmalı. Denize bağlantılı tüm vanalar kapatılmalı. Karada ise vana gövdeleri kontrol edilmeli.
- Teknedeki yakıt tankının dolu bırakılması gerekir. Tankta hava kalırsa terleme yapacağı için tankın içi nemlenecek; bu durum hem yakıta hem tanka zarar verecektir.
- Ocak tüpü, vanasından kapatılmalıdır.
- Dümen sisteminin bütün pimleri ve kopilyaları dikkatle gözden geçirilmeli. Dümen şaftı, dişlileri, telleri kontrol edilmeli ve gerekliyse yağlaması yapılmalı.
- Denizde kışlamada arka çimaları ve tonoz halatlarını mutlaka ikilemek gerekiyor. Ayrıca ulaşılabilecek yerlere halat bırakılması da acil durumlarda marina palamarlarının ani müdahalelerini kolaylaştırır.
Sigorta kapsamı açısından bunlara dikkat
Kışlama için belirtilen fiziksel bakım önerileriyle tedbirlerin dışında, sigorta kapsamı açısından yapılması faydalı olacak bilgilerden birkaçı da aşağıdaki gibi:
- Marinalar sigortasız tekne kabul etmediğinden kışlama zamanı teknenin sigortasız kalmamasına dikkat edilmesi gerekiyor.
- Sigorta şirketine beyan edilen yatma/bağlama yerinde değil, başka bir yerde kışlama yapılıyorsa sigorta şirketine bilgi vermeniz önemli ve gerekli. Aksi halde kötü bir senaryo yaşanması durumunda poliçe dışı kalınması söz konusu olabilir.
- Marinalarda “Marina İşletenleri Sorumluluk Poliçesi’’ bir zorunluluk. Marina dışında bir çekek yerinde veya limanda kışlıyorsanız, tesisin sigortasız olma durumunda sizin sigortanızın geçerliliğini kontrol etmeniz gerekiyor.
Kaynak:
cesmemarina.com.tr
denizrehberim.com
suustunde.com/tr
kalyeta.com
