Teknelerde osmoz durumu nedir?
Osmoz, çözücü maddelerin çok yoğun ortamdan az yoğun ortama seçici geçirgen bir zardan enerji harcanmadan geçişine deniyor. Canlı sistemler içinde çözücü madde su olduğundan, osmoz ile kast edilen şey, suyun çok yoğun ortamdan az yoğun ortama kolayca geçmesi şeklinde yorumlanabilir. Teknelerdeki osmoz durumu ise deniz suyu ile teknede kullanılan kimyasal maddelerin etkileşime girmesi sonrasında oluşuyor. Çünkü suyun içinde bulunan teknenin suya temas eden karina yapısı zamanla içine suyu çekebiliyor.
Bir teknede osmoz olup olmadığını anlamak oldukça basit. Osmoz’da tekne üzerinde görülen kabarcıklar en sık görülen belirtilerden biri. Kabarcıkların içinin suyla dolması potansiyel bir probleme işaret ediyor. Bu su aynı zamanda sirke gibi kokuyor ve ovulduğuna yapışkan yağlı bir dokusu varsa teknede osmoz olması muhtemel. Bir diğer belirtilerden biri de teknenin rengini de oluşturan jelkot kırılgan hâle gelip ince yıldız şeklinde çatlaklar oluşturması. Buradan giren su, teknede osmoz başlatmış olabilir.
Osmoz oluşumunu etkileyen faktörler
Bir teknede osmoz oluşmasına etki eden faktörler arasında jelkot, polyester ve elyaf kalitesi gösterilebilir. Tekne ve yat endüstrisinde önemli bir yeri olan jelkotun kaliteli bir akrilikten yapılması, tekne için bir bariyer oluşturuyor. Ayrıca Teknede kaliteli polyester ve elyaf kullanılmışsa osmoz oluşumu engellenebilir. Bunun yanında tekne infüzyon tekniğiyle üretilmişse teknenin osmoz problemi olmayacaktır.
Her teknede osmoz olur mu?
Özellikle teknenin suyun altında kalan kısmı olan karinanın hangi malzemeyle yapıldığı çok önemli. Fiberglas teknelerde reçine olarak polyester, vinilester ve epoksi kullanılıyor. Bunların arasında epoksi en dayanıklı olanı. Ancak pahalı bir malzeme olduğu için birçok tekne üreticisi bunu kullanmıyor. Eğer tekne epoksi ile yapılmamışsa ikinci bir tercih olarak vinilester tercih edilebilir.
Osmoz nasıl engellenir?
Osmoz’u engellemek için her yıl periyodik bakım yaptırmak şart. Çünkü periyodik bakımlarla osmoz erkenden fark edilebilir ve oluşması engellenebilir. Bu yüzden aşağıdaki önerileri uygulayabilirsiniz.
● Tekneyi her yıl en az dört ya da beş gün karaya alıp yıllık bakımlarını yaptırın.
● Tekneleri boyamak için kullanılan zehirli boyaları inceltip yerine yeni zehirli boya sürün/sürdürün.
● Salma, dümen, baş pervane, su alış ve atışları çevresinde çatlak, elyaf atması vs. gibi durumları inceleyin. Çatlak varsa iyice kurutarak tamirat yapın/yaptırın.
● Fiberglas nem ölçer aletlerle karinayı kontrol edebilirsiniz.
● Teknenin altındaki kırıkları denize inmeden önce iyice kurutarak tamir ettirin.
● Eğer kışın teknenizi kullanmıyorsanız ve bütçeniz uygunsa en az ayda bir karaya çıkarın.
Osmoz nasıl onarılır?
Eğer teknede osmoz oluşmuşsa aşağıdaki kriterler takip edilerek onarım işlemi yapılabilir.
● Osmozun etkilediği zemin tamamen kazınmalıdır.
● Sağlam zemin bulunduktan sonra tatlı su ile yıkayın.
● Kurumaya bırakılan teknenin aralıklı olarak nem ölçümleri yapılmalı. Tekne tamamen kuruyana kadar beklenmeli.
● Tekne kuruduktan sonra işlemlere başlanmalı. Önce gerekirse elyaf, daha sonra da epoksi macun uygulanmalı.
● Epoksi macundan sonra zemin düzeltilmeli ve koruyucu jelkot uygulaması yapılmalı. Jelkot kalınlığı 0.8 mm’den fazla olmamalı.
● Sonrasında zehirli boya astarı ve zehirli boya uygulanmalı.
Kaynak:
www.yatdukkani.com
www.yatvitrini.com
www.yelkenokulu.com
