Sigortalı Toplum ve Dayanışma Platformu’nun (STSP) hazırladığı “Sayılarla Sigortalı Toplum” raporu, Türkiye’nin sigorta potansiyeli hakkında önemli verilere ışık tuttu. Rapora göre dünyada sigorta penetrasyon oranı ortalama yüzde 7,2 seviyelerinde seyrederken bu oran Türkiye’de ancak yüzde 2,2 düzeyinde. Bu da gösteriyor ki Türkiye’nin sigorta sektörü, potansiyelini gerçekleştirmenin çok uzağında…
Raporda gençlerin de ihtiyaçları olan sigorta hizmetinden tam olarak yararlanamadığına vurgu yapılıyor. Araştırmaya katılan sektör profesyonellerinin yüzde 89’u, 18 yaşın üstündeki bireylerin ihtiyaçları olan sigorta hizmetinden tam olarak yararlanamadıkları konusunda hemfikir. Bireylerin bu hizmetlerden yararlanmamasının önemli sebebi de sigorta ürünleri ve türevleri hakkında yeteri kadar bilgi sahibi olmamaları.
Trafik sigortası, kasko ve tamamlayıcı sağlık
Çalışma, sektörün en bilinen ürün ve hizmetlerini de ortaya koyuyor. Buna göre ‘iş yeri yangın paketi poliçesi’, ‘makine kırılma sigortası’, ‘işveren sorumluluk sigortası’, ‘üçüncü şahıs mali mesuliyet sigortası’, ‘kâr kaybı sigortası’ kurumlara yönelik sigorta sektörünün en bilinen ürün ve servisleri arasında yer alıyor.
Bireylerin sigorta tercihlerine bakıldığında ise ilk üç sırayı trafik sigortası, kasko ve tamamlayıcı sağlık sigortası alıyor. Bu durum özellikle trafik ve kasko tarafında bireyler özelinde dolu bir pazar oluştuğunu gözler önüne seriyor. Profesyonellerin yüzde 78’i ise bireylere yönelik geliştirilebilecek yeni ürün ve hizmetler olduğunu, bunların hayata geçirilebileceğini düşünüyor.
Penetrasyon oranı Pera ile artacak
Öte yandan Türkiye Sigorta Birliği (TSB), sigorta ve BES’te 2024 stratejisi kapsamında Pera Projesi’ni hayata geçiriyor. Proje ile sektörün ihtiyaç duyduğu reformların belirlenmesi ve reformların yaratacağı faydanın etkileri ortaya kondu. Belirlenen hedeflere ulaşmak için izlenecek yol haritası da belirlendi.
Pera Projesi kapsamında belirlenen beş branş ile birlikte dağıtım kanalları teker teker ele alındı. Bunlar kara araçları sigortaları, konut ve işyeri sigortaları, sağlık sigortaları, BES ve hayat, finansal sigortalar, dağıtım kanalları ve dijitalleşme. Bu alanların ihtiyaç duyduğu büyüme modelleri, ayrıca yapılacak reformlar da ortaya kondu.
Strateji Programı Raporu’nda stratejik hedefler belirlenirken dünya sigortacılık sektörü analiz edildi ve Türkiye’nin sigortacılık sektörünün mevcut koşullarda ulaşabileceği sigortalılık oranı da tespit edildi.
Rapor kapsamında bugün için 2020 yılı rakamlarından yola çıkılıp hayat dışı ve hayat sigorta primleri ile emeklilik katkı payları dikkat alınarak bir hesaplama yapıldı. 111 milyar TL prim üretimi (brüt) ile yüzde 2,20 oranında GSYİH penetrasyonuna sahip sektör, bu şekilde devam ederse 2024 yılında 204 milyar TL prim üretimine ve yüzde 2,27 penetrasyon oranına ulaşabilir.
Pera Projesi burada devreye giriyor. Proje kapsamında atılacak adımlarla 2024 yılı hedefi daha yukarıya konuşlandırılıyor. Buna göre toplam prim üretiminde ulaşılması planlanan hedef 299 milyar TL. Penetrasyon oranı ise 2024’te yüzde 3,36 olacak. Bu durumda, iyimser senaryoya göre de 321 milyar TL prim üretimi ve yüzde 3,59 penetrasyon oranının gerçekleşmesi tahmin ediliyor.
Beş alanda uygulanacak eylem planı
TSB’nin hazırladığı Pera Projesi kapsamında belirlenen beş alanda atılacak adımlarla beraber, hedeflenen üretim ve sigortalılık oranları da detaylı olarak sıralandı.
1- Otomobil sigortaları: Kara araçları sigortaları ya da kasko ve trafikten oluşan otomobil sigortalarında bir dizi reform yapılması planlandı. Bunlar arasında Doğrudan Tanzim Sistemi (DTS), kişi temelli poliçe tanzim sistemi, telematik, motosikletlerde ve traktörlerde sigortalılık oranını artırmak, birleşik zorunlu trafik ve kasko, eşdeğer parça ve servis belgelendirme, sigorta skoru bulunuyor. Yapılacak reformlarla birlikte öngörülere göre zorunlu trafik sigortalarında elde edilecek toplam poliçe sayısı 5,1 milyona, kaskoda 3,3 milyona erişecek. Poliçe sayısının prime etkisi ise trafik sigortasında 3,3 milyar TL, kaskoda 5,9 milyar TL olarak hesaplandı. Yine hesaplama ve öngörüler ışığında, 2024 yılında trafik sigortası prim üretimi 39 milyar TL’ye ulaşarak, yüzde 0,43 penetrasyon oranını yakalayacak. 2024’de kasko prim üretimi 30,5 milyar TL’ye ulaşarak yüzde 0,34 penetrasyon oranına çıkılacak. Yapılacak düzenlemelerin zorunlu trafik sigortasında 5,2 milyar TL, kaskoda 3,2 milyar TL maliyet tasarrufu sağlayacağı da tahmin ediliyor.
2- Deprem sigortaları: TSB’nin, Pera Projesi’ne göre konut ve işyeri sigortalarında atılacak adımlar arasında deprem sigortalarına ayrı bir yer verildi. Bu kapsamda uzun dönem zorunlu deprem sigortası başta olmak üzere genişletilmiş zorunlu deprem sigortası ve zorunlu afet sigortası, konut sigortası ile bütünleşik zorunlu deprem sigortası, kullanım bazlı ve mini sigorta ürünlerinin teşvik edilmesi, hasarsızlık ve önlem indirimi, parametrik sigorta çalışmaları yapılacak. Atılacak adımlar sonucunda öngörüler ise şöyle oluştu:
- Deprem sigortaları toplamında 9 milyon yeni poliçeye ulaşılması hedefleniyor.
- 2024 yılında zorunlu deprem sigortasında 2,7 milyar TL ek prim elde edilmesi bekleniyor.
- 2024’te deprem sigortasında toplam prim üretiminin 6,5 milyar TL’ye yükselmesi ve yüzde 0,07 oranında sigortalılık oranı yaratması bekleniyor.
- Yangın (Konut ve İş Yeri Sigortalarında) 3 milyon yeni poliçeye ulaşılması bekleniyor.
- Ayrıca, atılacak adımlarla konut ve işyeri sigortalarında 2024’de 1,2 milyar TL ek prim üretimi hesaplandı ve 2024’te toplam prim üretiminin 4,1 milyar TL’ye yükselmesi ve yüzde 0,05 oranında penetrasyon yaratılması hedefleniyor.
- İşyeri sigortalarında ise 90 bin yeni poliçeye ulaşılması ve 700 milyon TL ek prim üretimi hedefleniyor. 2024 yılında işyeri sigortalarında toplam 11,8 milyar TL prim üretimine ulaşması ve yüzde 0,13 penetrasyon yaratılması bekleniyor.
3- Sağlık sigortası: Pera Projesinde özel sağlık sigortalarında atılacak adımlar belirlenirken üç temel hedef ortaya kondu. Bunlar BES ile tamamlayıcı sağlık sigortası ve özel sağlık sigortasının entegre edilmesi, sağlık sigortaları için vergi teşviki, tele-sağlık hizmetleri oldu. Atılacak adımların yansıması ise şöyle sunuldu:
- Özel sağlık sigortasında 0,6 milyon, tamamlayıcı sağlık sigortasında 1,3 milyon yeni poliçe oluşması bekleniyor.
- 2024’te, özel sağlık sigortasında 3,6 milyar TL ek prim üretimiyle toplam üretimin 18,9 milyar TL’ye çıkması, sigortalılık oranının da yüzde 0,21 oranında artması tahminler arasında.
- Tamamlayıcı sağlık sigortasında 2,3 milyar TL ek prim üretimiyle 2024’te 7,9 milyar TL prim üretimine ulaşılması, böylelikle yüzde 0,09 oranında penetrasyon yaratılması hedefleniyor.
4- BES ve hayat: Bu başlıkta da hedefler özenle belirlendi. BES ve hayat sigortalarında özellikle Anüite (YGS) ürününün yaygınlaştırılması, mevduata rakip yeni orta vadeli tasarruf ürünleri, birikimli hayat sigortaları iyileştirmeleri, uzun süreli bakım sigortası, eğitim sigortası, bütünleşik BES, 18 yaş altı BES, esnek BES başlıklarında ürün oluşturulması hedefler arasında. Hayat sigortalarındaki hedefler ise şöyle belirlendi:
- 3,8 milyon adet yeni hayat sigortası düzenlenmesi hedefleniyor.
- Hesaplamalara göre atılacak adımların prim katkısının 27,8 milyar TL olması bekleniyor.
- Tahminlere göre 2024’te prim üretimi 54,1 milyar TL ve penetrasyon oranı da yüzde 0,6 olacak.
- BES’te atılacak kararlı adımlarla 2024 yılına kadar 1,5 milyon yeni sözleşme yapılması öngörülüyor. Toplamda 2,5 milyon yeni BES sözleşmesi düzenlenmesi öngörülüyor. Bunların emeklilik sektörüne etkisi ise 5,9 milyar TL katkı payı şeklinde olacak.
- 2024’te 53,8 milyar TL’lik BES katkı payı elde edilmesi ve yüzde 0,6 oranında penetrasyon yaratılması hedefleniyor.
5- Finansal sigortalar: Pera Projesi kapsamında 2024 yılına kadar yapılacak bir dizi uygulama bulunuyor. Teminat mektubu ile şartların eşitlenmesi, Finansal Sigortalar Risk Merkezi şirketinin kurulması, Kredi Garanti Sigortaları (KGS) kurgusunun bankalarla ve FSRM ile hayata geçirilmesi, Türkiye Menkul Kıymetleştirme Şirketi ile ortak girişim, dijital ticari ve bireysel alacak sigortası modeli, devlet destekli alacak sigortası şartlarının iyileştirilmesi, ticari alacak sigortasının şartlarının iyileştirilmesi gibi. Atılacak adımlarla birlikte finansal sigortalarda hedefler ise şöyle belirlendi:
- Kefalet sigortalarında 17,1 milyar TL prim üretilecek. 2024 sonunda prim üretimi 17,5 milyar TL’ye çıkacak, sigortalılık oranı da yüzde 0,19 olacak.
- Ticari alacak sigortasında 3,1 milyar TL prim üretilmesi hedefleniyor. 2024 yılında toplam prim üretimi 3,6 milyar TL olacak ve sigortalılık oranı da yüzde 0,04 olarak gerçekleşecek.
KAYNAKLAR
Sigorta medya
Türkiye Sigortalar Birliği
