Yangın, daha da özelinde iş yeri yangınları söz konusu olduğunda ön kabul, endüstriyel bir ortamda bulunan neredeyse her şeyin yanabilir özellikte oluşudur. Yangınların temel sebebi olarak iş yerindeki geneli yanmaya müsait malzemelerin ısı kaynakları ile kontrolsüz bir şekilde bir araya gelmesi gösterilebilir.
Yangınların sebepleri
Çalışma ortamı nasıl olursa olsun, iş yerlerinde her zaman yangın riski bulunur. Elektrik kontağı, yanıcı materyallerin tutuşması, ihmal, sabotaj, terör, yıldırım çarpması, gaz patlaması ve daha birçok nedenle ortaya çıkabilen yangınlar, iş yerinin belli bir bölümünde yahut yangının kontrol altına alınamaması durumunda tüm binada hasara yol açabiliyor. Can ve mal kayıplarını en aza indirmek için teknolojinin imkanlarından faydalanılsa da yangınları tümüyle önlemede yeterli olamıyor.
Teknolojinin desteği
Günümüzün teknolojisiyle, yangın önleme ve yangın söndürme konularındaki mevcut sebepler ortadan kaldırılmaya çalışılıyor. Bu amaçla yangınları başlamadan önlemeyi hedefleyen uyarıcı sistemler hayata geçiriliyor.
Yangın algılama sistemlerine uzaktan erişim: Bulut teknolojisi sayesinde, yangın algılama sistemlerine uzaktan erişim mümkün. Hizmetler sahaya inmeye gerek kalmadan IP üzerinden sağlanıyor. Yangın algılama sistemlerinin bakım zamanı gelmişse bu durum uzaktan tespit edilip buna göre işletmeye bilgi veriliyor. Yangın merkezi panelinin 7/24 izlenmesi her zaman mümkün olmuyor. Sistem ancak sesli ya da ışıklı alarm durumuna geçtiğinde tehlike algılanabiliyor. Bulut tabanlı çözümler, sisteme 7/24 erişebiliyor. Böylelikle tehlike anında erken müdahale mümkün oluyor.
Yangın algılamada çoklu sensör: Yangın önleme alanında kullanılan bir başka teknoloji ise çoklu sensörlü yangın dedektörleri. Yangın algılama sistemindeki asıl amaç, can ve mal güvenliğini en erken şekilde hatasız olarak sağlamak. Görevi en iyi şekilde yapabilmek için tek bir sensörden çoklu sensöre geçiş dönemi başladı. Bugün, duman ve sıcaklığı algılayan dedektörlere karbonmonoksit gazı algılayan dedektör de eklendi. Uzmanlara göre yakın gelecekte tek bir dedektörde dumanı, sıcaklığı ve zehirli gazları algılayabilen sensörleri daha çok görebiliriz.
Video tabanlı yangın önleme sistemi: Sensörlerin tek başına yeterli olmadığı geniş alanlarda güvenlik teknolojileri sektörü, iş yerlerine video tabanlı yangın algılama çözümü sunuyor. Bu sistemler yangını, başladığı anda ve kaynağında tespit ediyor. Video tabanlı yangın algılama sistemine bağlı her bir kamera, 300 metrekareye varan alanlardaki yangınları net ve daha erken bir şekilde tespit edebiliyor.
Yangın yalıtım malzemeleri
Yangına karşı yine teknolojinin yardımıyla üretilen dayanıklı malzemelerle de önlem almak mümkün. Bu malzemelerle, meydana gelen ısıya yangın sonuna kadar veya yapıdaki insanların ve/veya eşyaların tahliyesine yetecek süre dayanacak yapı ve yalıtım elemanları da bulunuyor.
Yangın yalıtım malzemelerinin görsel ve fonksiyonel özelliklerinin yapının kullanım şeklini etkilemeyecek özellikler taşıması gerekiyor. Örneğin yalıtım malzemelerinin yapısı, yalıtım kaplaması nedeniyle ortaya çıkan hacim daralmalarına, yapı elemanlarındaki boyut artışına, yüzeylerdeki kaplama mukavemeti gibi sonuçlara göre tasarlanır. Yangın yalıtımında en sık kullanılan yalıtım ürünleri, taş yünü ve cam yünüdür. Bu ürünler genel olarak meydana gelen ısının yapı elemanına verebileceği zararı önleyebiliyor.
Taş yünü: Bağlayıcılı ve bağlayıcısız türleri olan taş yünü, bağlayıcısız hali ile 750°C, organik bağlayıcılı olarak 650°C sıcaklığa kadar dayanabilen bir malzeme. En sık kullanılan yangın yalıtım malzemesi olan taş yünü “Büyük kısmı yanmaz malzemeler” olan A2 yangın dayanımı sınıfında bulunuyor. Taş yünü, depo, hava kanalları ve galeri gibi alanlarda açık olarak kullanılabilirken yaşam alanlarında alçı levhalar gibi yanmaz ürünler ile kaplanarak kullanılıyor.
Cam yünü: Cam yünü de taş yünü gibi A2 sınıfı yangın dayanımına sahip bir ürün. Ancak cam yünü bağlayıcısız hali ile 550°C, organik bağlayıcılı olarak 250°C sıcaklığa kadar dayanabiliyor. Yaşam alanlarında cam yününün de taş yünü gibi yanmaz plaklarla kaplanarak kullanılması gerekiyor.
Yanmaz boyalar: Yanmaz boyalar, yangının yapı elemanı üzerindeki etkisini geciktirmek amacıyla kullanılıyor. Kimyasal yapısındaki farklılıktan ya da uygulama kalınlığından kaynaklı olarak farklı koruma özelliği gösteriyor. Boya sayesinde yapı elemanı, yangına 30, 60, 90 ya da 120 dakika boyunca dayanabilir. Yanmaz boya uygulamaları genellikle çelik yüzeylerde tercih ediliyor. Yangına dayanıklı boyalar yangın sırasında şişerek hacim artırdığından bu şekilde yalıtım katmanı elde edilmiş oluyor. Hacimdeki bu artış için belli bir süre gerektiğinden boya kullanarak yangına karşı koruma, daha çok ev tipi yangın olarak adlandırılan selülozik yangınlara karşı etkili.
Sigortanın önemi büyük
Tüm bu önlemlerin yetersiz kalabildiği iş yeri yangınları için yangın sigortası önemli bir husus. İş yeri yangın sigortası genel anlamda, bir ortamda yangın çıkarsa, oraya ait eşyaların ve demirbaşların hasarını karşılayacak şekilde tazminat ödemesi yapılması olarak tanımlanabilir. İş yerine ait taşınır-taşınmaz tüm varlık, ekipman ve hatta stoktaki emtiaların yangın riskine karşı sigortalanmasıyla, oluşabilecek maddi kayıpların önüne geçilmesi mümkün.
Kaynaklar:
AFAD
İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı
Fire Statistics: Great Britain April 2013 to March 2014
