Nesnelerin ve oldukça karmaşık sistemlerin nasıl çalıştığını, tasarım süreçlerini anlamayı sağlayan tersine mühendislik, benzer bir ürünü daha az maliyetle üretmek veya artık üretilmeyen bir ürünü yeniden geliştirmenin en kestirme yolunu gösteriyor. Uygulanan ürünün ya da sistemin çalışma prensibini analiz ederek gerekli olan bilgiyi de elde ediyor. Bu bilgilerden hareketle inovatif yaklaşımının bir getirisi olarak ürün ve sistemlerin özelliklerini geliştirerek modern versiyonlarını üretiyor.
Ürünleri geri kazandırıyor
Tersine mühendislik çalışmalarıyla elde edilen bilgiler, kullanılmayan ürünleri farklı bir amaca hizmet edecek şekilde geri kazandırmayı da mümkün kılıyor. Bu kapsamda güvenlik analizi yapmak, eski elektronik cihaz kullanıcılarının modern cihazlara bağlanmasını sağlayan köprü görevinde parçaları üretmek ve klasik araçların dış görünüşünü değiştirmeden tamamen kullanılır hale getirmek için etkili bir yol izliyor.
F-16’larda kullanılıyor
Tersine mühendisliğin temelinde, analiz etmek ve elde edilen verilerin çözümlenmesi ile ortaya yeni bir ürün çıkarmak yer alıyor. Meslek gruplarına göre de farklılık gösteren tersine mühendislik, imalat sektöründe kullanıldığında daha önceden üretimi yapılan ürünlerin bilgisayar destekli çizim dosyalarının oluşturulması ile sıfırdan üretilecek hale getirilmesini sağlıyor. Dünyada dev şirketler tarafından kullanılan tersine mühendislik ülkemizde de yaygın olarak kullanılıyor. F-16’ların kullandığı “Identification Friend or Foe” düşman tanımlama yazılımının çalışma prensibinin çeşitli tekniklerle öğrenilerek, yazılım sisteminin sıfırdan yazılmasını sağlayan tersine mühendislik, bu yönüyle güvenlik zafiyetini de ortadan kaldırdı.
Analitik zekasını konuşturuyor
Bundan uzun yıllar önce üretilen ürün ve sistemlerin proje dosyalarına ulaşmak oldukça zor. Ürün ve sistemlerin üretiminin durdurulmuş olma ihtimalini de hesaba katarsak imkansız bile diyebiliriz. İşte tam da bu noktada tersine mühendislik kavramı devreye girerek analitik zekasını konuşturuyor. Tersine mühendislik sayesinde şirketler artık üretilmeyen ürün ve sistemlerinin tasarımlarına ulaşarak ürün geçmişi arşivi oluşturabiliyor.
Oyun kurucu
Dijital dönüşüm hareketinin şirketlerin verimliliğini artırdığı günümüzde tersine mühendislik oyun kurucu pozisyonuyla şirketlerin olası kayıplarını ortadan kaldıran bir yaklaşım sergiliyor. Yedek parça bulamadığı için yeni yatırım yapmak zorunda kalan şirketleri kabarık maliyetlerden kurtarıp dijital dönüşüm furyasına kazandırıyor. Bilgisayar destekli tasarım olarak tanımlanan CAD tasarım örnekleri bulunmayan mevcut bir ürünü yeniden üretmek için kullanılıyor. CAD çizimleri ile ürünün 2 ve 3 boyutlu dijital görselleri anlamına geliyor. Otomotiv, havacılık ve uzay sanayinin yapı taşlarından biri olarak 2D çizimlerin henüz üretim aşamasına gelmeden 3D modellemesini yaparak şirketlere maliyet ve zaman tasarrufu sağlıyor. 3D CAD tasarımlar ile hemen her sektörde yenilikçi ve fark yaratan ürün geliştirmeye kapı aralıyor.
3 adımda tersine mühendislik
Var olan bir teknik parçanın yeniden üretilme ve tasarlanma sürecini daha kısa bir süreye indiren tersine mühendislik, ana hatlarıyla tasarım ayrıntılarını hazırlayıp parçanın oluşmasını sağlayan çizimleri üretiyor. Uygulanan ürüne ya da sisteme göre farklı yollar izleyen tersine mühendislik genel çerçeveden bakıldığında 3 adımda gerçekleşiyor.
İşte adım adım tersine mühendislik aşamaları...
Bilgi toplama: Konu yazılım olduğunda tersine mühendisliğin ilk aşamasında kaynak koda ulaşmak gerekiyor. Ardından ayırıcı gibi araçlar da devreye alınarak yazılımın DNA’sı çıkarılıyor. Sonraki aşamada 3D teknolojisi devreye girerek ürünlerin teknik ölçümleri sıfır hata ile yapılabiliyor. Tüm bu veriler otomatik olarak veri tabanına kaydediliyor ve bir sonraki süreç yine 3D teknolojisinin ellerinde şekilleniyor.
Modelleme: Toplanan bilgilerle ürün veya sistemlerin tasarımında örnek olarak kullanılabilecek genel bir modelleme yapılıyor. Konu yazılım olduğunda ise veri akış diyagramı oluşturuluyor. 3D teknoloji sayesinde sistemin ya da ürünün 3 boyutlu modellemesi yapılıyor.
Değerlendirme: Sıra geldi sürecin en keyifli kısmına. Oluşturulan modelin farklı açılardan değerlendirildiği bu süreçte olası kötü senaryolar masaya yatırılıyor. Geliştirilen modelin ürün ya da sistemin gerçekçi bir kopyası olduğundan emin olmak için çeşitli senaryolar üzerinden çapraz sorgulama yapılıyor. Sorgulamayı geçen modeller, orijinal ürünü tekrar üretmek için üretim aksına gönderiliyor.
Tersine mühendisliğin uygulama alanları nelerdir?
Yazılımdan, havacılık ve uzay sanayiye otomotivden beyaz eşyaya kadar çok sayıda sektörde kullanılan tersine mühendisliğin uygulama alanları da her geçen gün gelişiyor.
Tersine mühendisliğin uygulama alanlarından bazıları şöyle:
• Orijinal tasarımların yetersiz olduğu noktalarda ürünün geliştirilmesi için kopyalanmasında
• Rakip ürünlerin iyi veya kötü özelliklerinin detaylı olarak analiz edilerek yeni ürün geliştirilmesi aşamasında
• Herhangi bir ürünün ya da sistemin tasarım verilerine ulaşılamadığı durumlarda
• Hemen her sektörden şirketlerin arşivleme çalışmalarında, yeniden üretilmesi imkansız ürünlerin geliştirilmesinde
• Zarar gören ürün ya da sistem parçaların deformasyon ve deplasman analizlerinde
• Ürün performansının geliştirilmesinde, mevcut özelliklerin iyileştirilmesinde
• Şirketlerin Ar-Ge ve inovasyon faaliyetlerinde
• Üretimi durdurulan ürünlerin 3D modellerinin geliştirilmesinde
• Virüs bulaşan bir yazılım ya da sistemi bloke eden zararlı yazılımların tespit edilmesinde
• Yedek parça üretimi ve geliştirilmesinde
• Mevcut parçaların tamir ve bakımı sırasında
• Endüstrilerde hatalı işlemlerin tespit edilmesi ve çözüm geliştirilmesinde
• İşlevini yitiren ürünlerin ve sistemlerin modernizasyonunda
• Test sürüşünden geçemeyen makinedeki hataların tespit edilmesinde
KAYNAKLAR
Milliyet gazetesi
Techtarget
Astromachineworks
Computerworld
