Türkiye, düzcam faaliyet alanında kendi bölgesinde en büyük pazar
Türkiye’de cam sanayi sektörü 1935 yılında Paşabahçe fabrikasının kurulmasıyla başlıyor. Sektör ülke ekonomisinde gerek ana cam üreticileri gerekse ikincil işlem yapan işlemeciler veya atölyeler gibi cama değer katan 12 bin üzeri firmayla önemli bir iş hacmine sahip. Cam sanayi tesisleri genellikle İstanbul, Denizli, Gebze, Mersin bölgelerinde bulunuyor. Cam üretiminde kullanılan kum, soda ve kuvartz gibi maddelerin ülkemizde fazlasıyla bulunması üretim açısından çok değerli. Bu sayede Türk cam sanayi yüzde 98 oranında yerli hammadde kullanmakta. Cam üretim kapasitesinin yüzde 72’lik kısmı Şişecam Grubu tarafından karşılanıyor.
T.C Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan 2020 cam sektörü raporunda Türk cam sanayinin son on yılda üretim miktarını yüzde yüz artırarak 4 milyon tona ulaştığı belirtiliyor. İlişkili olduğu otomotiv, mobilya ve beyaz eşya gibi sektörlerdeki gelişmelere bağlı olarak Türkiye, düzcam faaliyet alanında büyük gelişmeler gösteriyor. Rapordaki verilere göre Türkiye, bu alanda kendi bölgesindeki en büyük pazar.
Cam ambalaj faaliyet alanında Türkiye yıllık 1,6 milyon ton üretim kapasitesine ve 1,4 milyon ton pazar büyüklüğüne ulaşırken gelecek beş yılda da yıllık ortalama yüzde 5 büyüyerek 1,7 milyon tona ulaşması bekleniyor. Pazardaki büyüme sayesinde son dönemde gerçekleşen önemli kapasite artışlarına bağlı olarak sektörün ihracat hacminin de genişlediği izleniyor. Türkiye’de ambalajlı gıda ve içeceklerin yaygınlaşması ve tarım alanlarına yönelik yatırımların artması gibi gelişmeler bu faaliyet alanındaki büyümenin başlıca faktörleri arasında.
Türkiye cam elyaf faaliyet alanında yıllık 70 bin ton üretim kapasitesi sahip. Ülkemizin ve sektörün dışa bağımlılığını azaltmak amacıyla çeşit ürün gruplarında kompozit sanayinin ihtiyaçlarına cevap vermeye çalışıyor: keçe, tek uçlu ve çok uçlu fitil gibi. Cam elyaf ve düzcam faaliyet alanındaki genişlemelere rağmen cam ev eşyası pazarında daralma görülüyor. Son beş yılda yüzde 8 oranında daralan pazarın büyüklüğü yıllık 200 bin ton seviyesindedir. Raporda ayrıca kapasite artışına yönelik bir yatırımı gerektirecek talep olmadığı da belirtilmiştir.
Türkiye cam sektöründe 2018 yılı itibariyle 1309 tane girişim faaliyeti kaydedilirken toplam 33.139 çalışan bulunuyor. Sektördeki girişim sayısının yükselmesiyle bir önceki yıla göre yüzde 27,5 artış gösteren üretim değeri 15,5 milyar TL düzeyinde.
Dünya çapında başı ABD, Çin ve Almanya çekiyor
2019 yılı itibariyle cam üretim pazarının değeri yaklaşık 127,1 miyar dolar olarak raporlanırken pazarın en büyük payı yüzde 60 oranıyla düzcam faaliyet alanına ait. Sıralamayı yüzde 31 payla cam ambalaj; yüzde 5 cam elyaf ve yüzde 4 oranla cam ev eşyası takip ediyor. Pazarın gelecek 5 yıl içinde yıllık ortalama yüzde 5-6 büyümeyle toplamda yaklaşık 230 milyar dolar seviyelerine ulaşması bekleniyor. Üretim kapasitesi açısından incelendiğinde faaliyet alanı olarak düz camın 82 milyon ton kapasite ve yüzde 47 payla başı çektiği görülüyor. Düzcam faaliyet alanını 80 milyon ton kapasiteyle cam ambalaj takip ederken bölge üretim kapasitesinde en yüksek oran yüzde 48 ile Asya-Pasifik bölgesine ait. Yeni kapasite yatırımlarının Latin Amerika gibi gelişmekte olan bölgelerde yoğunlaştığı rapor ediliyor. Küresel anlamda cam sektöründe katma değerli ürünlere yönelik Ar-Ge çalışmaları ve tasarım harcamaları ön planda.
Rüzgar enerjisi ve otomotiv gibi sektörlerin çevreye daha duyarlı çözümlere ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yöneliminde artış görülmekte. Bununla birlikte maliyeti uygun, dayanıklılığı yüksek ve hafif malzeme ihtiyacından kaynaklı cam elyaf faaliyet alanı da genişliyor. Düzcam pazarının yıllık yüzde 5-6 oranında büyürken cam elyaf pazarının da yılda ortalama yüzde 4 oranla büyüdüğü görülüyor.
Dünya cam ve cam mamulleri ithalatında 2019 yılı verilerine göre ABD, Çin ve Almanya ilk üç ülkeyi oluştururken; ihracatta ise yine aynı dönemde ilk üç ülkeyi Çin, Almanya ve ABD oluşturuyor. 2019 yılında Dünya toplam ithalat değeri 78,1 milyar dolar; ihracatı ise 76,9 milyar dolar olarak rapor ediliyor.
Aydın’da 20 milyon Euro’luk yatırım
2020 yılının başında Avrupa ve Türkiye’de ılımlı büyümenin etkisiyle cam sektörü de olumlu gelişmelere tanık olmuştu. Ne yazık ki Mart ayıyla koronavirüs salgının olumsuz etkileri kendini gösterdi ve her cam faaliyet alanı aynı şekilde etkilenmezken genel olarak Türkiye cam sektörü salgın döneminden olumlu etkilenmiş gözüküyor. Cam ithalatı 2020 yılında geçen yılın aynı dönemine göre miktar olarak yüzde 40,4; değer bazında 21,5 artarken cam ihracatı miktar bazında yüzde 6,7; değer bazında yüzde 13,8 artış gösteriyor.
Türkiye cam sektörü salgın ve salgının sebep olduğu ekonomik sorunlara rağmen heyecanlı gelişmelere de tanık oluyor. Çalışmalarına 2020 yılında başlayan Çağdaş Cam ve Avrupa’nın en büyük cam işleme şirketlerinden İlva Grubu Aydın’da 20 milyon euro değerinde bir yatırım yapıyor. İlk etap olarak fabrikanın inşaatının bu yıl ağustos- eylül ayları arasında bitmesi planlıyor. Diğer etaplar için yatırım çalışmaları devam etmekte. Çağdaş Cam AŞ Ceo’su Serdar Raşit Pirinç, ortaklığın Türkiye cam sektöründe yabancı bir şirketle yapılan ilk ortaklık olduğunu vurguluyor. Doğrudan yabancı sermaye getirmenin gururunu yaşadığını belirten Pirinç, projede son etaba gelindiğinde 250 kişiye iş imkanı sağlayacaklarını belirtiyor.
Kaynak:
Şişecam Cam Sektör Raporu “Dünya & Türkiye” 2020
T.C Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Cam Sektörü Raporu 2020
Trakya Cam Sanayii A. Ş Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu (1 Ocak-31 Mart 2020)
www.dunya.com
