Haydarpaşa Garı tarihçesi
II.Abdulhamid döneminde yapımına başlanan Haydarpaşa Garı, 19 Ağustos 1908 tarihinde hizmete girdi. Anadolu Bağdat adı altında bir Alman şirketine yaptırılan Haydarpaşa Garı’nın projesini Alman mimarlar Otto Ritter ve Hellmuth Cuno tasarladı. Alman ve İtalyan taş ustalarının yapımında çalıştığı Haydarpaşa Garı, Birinci Dünya Savaşı sırasında cephanelik olarak da kullanıldı.
Orta Avrupa Barok mimarisi ve Alman Rönesansı etkileri görülen Haydarpaşa Garı günümüze kadar birçok badire atlattı. Birinci Dünya Savaşı’nın bitmesinden bir sene önce yani 1917 yılında bir kundaklama sonucu garda yangın çıktı. 1979 yılında Independenta isimli bir tankerin, bir gemiyle çarpışması sonu meydana gelen patlama ve sıcaktan dolayı Haydarpaşa Garı’nın vitrayları zarar gördü. Haydarpaşa Garı son olarak 2010 yılında çatısının yanması ile büyük bir hasar ile karşılaştı.
1917 Haydarpaşa Patlaması
Yapımının tamamlanmasından tam dokuz yıl sonra, Birinci Dünya Savaşı sırasında yapılan bir sabotaj sonucu büyük hasar gördü. 6 Eylül 1917 günü saat 16:30’da yedi saniye arayla meydana gelen iki büyük patlamada gar harabeye döndü. Patlama sırasındaki Avrupa yakasında bulunan binaların camları da hasar gördü. Liman tesisleri, ambarlar ve personellerin odaları da yerle bir oldu. Peronlarda cepheye gitmek için hazır bulunan askerler de hayatını kaybettiğinden Suriye-Irak’ta bulunan Türk-Alman cephesi zarara uğradı. İstasyonda Yıldırım Ordularına gönderilmek istenen silah ve erzaklar da ne yazık ki cepheye ulaşamadı.
İttihat ve Terakki hükümeti haberlere sansür koyduğundan kaç kişinin hayatını kaybettiği kesin olarak bilinmiyor. Ancak resmi olmayan sayılara göre hayatını kaybedenlerin sayısı bin kişiyi aşkın.
1979 Intependenta Patlaması
Haydarpaşa Garı bir diğer badireyi ise 1979 yılında yaşadı. “Independenta” isimli petrol tankerinde yaşanan patlama, garın vitraylarını parçaladı. İstanbul Boğazı’nda, Haydarpaşa Garı’nın 8 yüz metre açığında meydana gelen patlama, Türkiye saati ile sabah 05:30’da Libya’dan yüklediği 94 bin 600 ton ham petrolü Romanya’da taşırken meydana geldi. Rumen bandralı Independenta, Karadeniz yönünden gelen Yunan bandralı “Evriyali” isimli kuru yük gemisine çarpmış ve büyük bir patlama gerçekleşti. Patlama sonrası çıkan yangında tamamen yanan tankerde 43 kişi hayatını kaybetti. Patlama sonucunda 714 bin 760 varil ham petrol 27 gün süren yangında yandı ve denize karıştı.
2010 Haydarpaşa Garı çatı yangını
Haydarpaşa Garı’nda, 28 Kasım 2010 günü saat 15:30 sıralarında çatıda meydana gelen yangında, çatının büyük bölümü ve dördüncü katın bazı bölümleri zarar gördü. Çatı kısmında iyileştirme çalışmaları sırasında çıkan yangın hızla büyüdü. Üsküdar ve Kadıköy itfaiyeleri söndürme çalışmalarına katıldı ve söndürme römorkörleri de denizden destek verdi.
Yangın söndürme çalışmalarından sonra yangına müdahale şekli uzun bir süre tartışıldı. Bazı kişi ve kurumlar, havadan müdahale edilmesi gerektiğini ancak yanlış müdahale edildiğini iddia etti.
Yangın söndürürken nerede hata yapıyoruz?
Yangın söndürme anında yapılan hatalardan en önemlisi, yangın söndürme tüpünün pimini çekmeden kullanmaya çalışmak. Pimlerin yangın söndürücülerin üzerindeki işlevi, istemsiz basınç azalmasını önlemek. Yangın söndürme tüpünün içindeki basınçlı maddenin kendiliğinden boşalmasını önlemek pimlerin görevi. Bu yüzden acil durumlarda bu pimi çekmeyi unutmamak gerekiyor. Mühürlü olan yangın söndürme tüplerinde el yordamı ile mührü koparıp kullanıma açmak yangına karşı alınacak önlemler arasında gerekli statüde gösteriliyor.
Olay anında paniklemek ya da soğukkanlılığımızı koruyamamak da yaptığımız hatalardan biri. Çünkü amatörce yapılan bir hareket yangının daha da büyümesine sebebiyet verebilir. Bu yüzden her kim olursa olsun sitelerde, apartmanlarda, kamu kurumlarında, fabrikalarda, hangarlarda yangına müdahale yöntemlerinin öğrenilmesi önemli bir sorumluluk. Bunu sağlamak ise bina yöneticilerinin asli görevleri arasında olmalı.
Yangınla mücadele için çıkarılan yönetmeliklere harfiyen uymak elzem. Kaçırılan en önemli küçük bir detay, yangın anında büyük felaketlere yol açabilir. Yangın söndürme sistemlerinin kullanılmasının öğrenilmesi, otomatik söndürme sistemlerinin bakımlarının yapılması, yangın söndürme ekipmanlarının eksiksiz bulundurulması bu açıdan hayati önem taşıyan hususlar arasında.
