Tersaneler, iş kazaları ve meslek hastalıkları açısından yüksek potansiyeli olan iş yerleri. Ülkemizdeki tersanelerde yıllar içinde birçok işçi hayatını ne yazık ki güvenli bir ortam sağlanamadığı için hayatını kaybetti. Ancak bu olumsuz tabloyu tersine çevirmek hiç de zor değil. Gerekli koşullar sağlandığı zaman tersanelerde güvenli bir ortam yaratılabilir.
En tehlikelileri hangileri?
Gemi sanayinde işçi sağlığı ve güvenliği konusuna baktığımızda, ağır sanayi ile kol kola olan gemi yapımı oldukça tehlikeli olabiliyor. Örneğin vinçlerle ağır parça taşınması, kaynak işleri, kesim işleri (CNC kesme, optik kesme), elektrik çalışmaları (özellikle yüksek voltlu işler), gemi tamir ve imalatında talaşlı metal işçiliği (freze, taşlama vb.), boya işçiliği, iskeleler ve yüksekte çalışma gibi işlemler önlem alınmadığında hem iş kazalarına hem de meslek hastalıklarına neden oluyor.
Nasıl önlem alabiliriz?
Tersanelerde iş kazalarını önlemek için alabileceğimiz birçok önlem var. Bunların başında ise aşağıda sıralanan maddeler geliyor:
● Çalışanlar iş sağlığı ve iş güvenliği konusunda eğitilmeli ve bu eğitimler periyodik olarak tekrarlanmalı.
● Tüm tersane bölümlerini kapsayacak şekilde iş yerinin risk değerlendirilmesi yapılmalı.
● Çalışanlara acil durum ve yangın eğitimleri verilmeli.
● Makine ve tesisat kontrolleri (vinç, forklift, asansör, basınçlı kaplar, kazanlar, elektrik tesisatı kontrolleri; paratoner ölçümleri) mutlaka yapılmalı.
● Çalışanların periyodik sağlık muayeneleri yapılmalı. İlk işe girişte istenen göğüs filmleri, akciğer kontrolleri, akciğer fonksiyon testleri, kulak ve göz muayeneleri gibi. Testler periyodik olarak tekrarlanmalı.
● Kişisel koruyucu malzeme kullanımı ve sürekli takibi yapılmalı. Çalışanlar tersanede mutlaka baret, çelik burunlu ayakkabı, kulak koruyucuları; yüksekte çalışanlar paraşüt tipi emniyet kemeri ve yaptıkları işe göre toz ve gaz maskeleri, gözlük ve eldiven kullanmalı. İş veren çalışanlara tüm kişisel koruyucu malzemeyi temin etmek ve kullandırmak ile, işçi ise bu malzemeleri kullanmakla yükümlüdür.
En çok hangi kazalar görülüyor?
İstatistiksel sonuçlara göre tersanelerde en çok sırasıyla şu kazalar görülüyor:
● Motorlu taşıtın diğer bir vasıtaya, bir cisme veya bir insana çarpması
● Kaza neticesi zehirlenmeler
● Kişilerin yüksek bir yerden veya çukur, derin bir yere düşmesi
● Kaza neticesi suda boğulma ve suya düşme
● Yanıcı maddelerin ateş alması ve patlamasından ileri gelen kazalar
● Basınç altındaki bir cismin patlamasından çıkan kazalar
● Sıcak bir maddeden, sıvıdan, gazdan alevden meydana gelen kazalar
● Çökmeler
En çok hangi hastalıklar görülüyor?
Gemi inşa ya da tersanelerde en çok görülen hastalıklar özellikle akciğer hastalıklarıdır (silikozis, siderozis, pnomokonyoz vb.). Bunun yanı sıra işitme kaybı ve uzun süre maruz kalınan titreşimden ortaya çıkan denge kaybı meslek hastalıklarının arasında yer alıyor. Bu hastalıklar saptandıktan sonra ise iş yeri gerekli sorumluluğu almak durumundadır.
Kaynak:
http://www1.mmo.org.tr
http://nek.istanbul.edu.tr
