Yenilenebilir enerji, kullanıma hazır olarak doğada var olan hidrolik, rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, biyogaz, dalga, akıntı enerjisi ve gel-git, hidrojen gibi enerji kaynaklarından edinilen enerji türünü kapsıyor. Enerji üretiminde kömür, petrol ve doğalgaz gibi fosil yakıtlar, yerlerini yenilenebilir enerji kaynaklarına bırakmaya başlıyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) da Yeşil Tarife ya da “Yeşil Fatura” uygulaması doğa dostu enerji yatırımı ve kullanımının önemini daha da artırdı.
Uygulama kapsamında elektrik üreticileri, enerjinin kaynağını belgeliyor. Yeşil enerji kullandığını belgelemek, özellikle firmalara Avrupa’ya ihracatta rekabet üstünlüğü sağlayabilir. Tüketiciler ise yenilenebilir (doğa dostu) enerji kaynaklarından üretilen, uluslararası geçerliliği olan akredite kuruluşlarca sertifikalandırılan ve şeffaf olarak raporlanabilen enerji (yeşil enerji) tarifesini seçebiliyor.
Türkiye’nin yeşil portresi
Uluslararası danışmanlık ve denetim şirketi EY (Ernst & Young) yetkililerinin resmi kaynaklardan derlediği verilere göre Türkiye’de 2020 yılı içinde yeni enerji yatırımlarının tamamına yakını yenilenebilir enerji kaynaklı oldu. Bu yatırımların yüzde 48,5’i hidroelektrik, yüzde 25,3’ü rüzgâr, yüzde 15,7’si güneş, yüzde 7,6’sı biyokütle ve yüzde 2,2’si jeotermal kaynaklı santrallerden sağlandı. Dolayısıyla 2020 yılında kurulu güce eklenen 2900 megavat (MW) yatırım yenilenebilir enerji santrallerinden geldi. 2021’in ilk ayları itibarıyla baktığımızda Türkiye’nin yenilenebilir enerjideki toplam kurulu gücü 97 bin MW’ı geçerken doğalgazın elektrik üretimindeki payı yüzde 25’lere düştü.
Türkiye, Avrupa ve Dünya
Avrupa’da yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilen elektrik miktarı, 2020’de ilk kez fosil yakıttan elde edilen düzeyi geçerken, Türkiye de Mart 2021 sonu itibarıyla 97 bin 70 MW olan kurulu gücünün yüzde 53,32’sine karşılık gelen 50 bin 790 MW’ını yenilenebilir kaynaklardan üretti. Aynı dönemde, Türkiye’nin yerli ve yenilenebilir enerji kurulu güç toplamı ise 62 bin 125 MW’a ulaşarak toplam kurulu gücün yüzde 64’ünü kapsadı. Türkiye 2020’yi yenilenebilir enerjiye yaptığı yatırımlarla Avrupa’da 5’inci ve dünyada 12’nci olarak tamamladı. 333 adet santralle rüzgâr enerjisinin payı da yüzde 9,7’ye karşılık gelen bir kapasiteye ulaştı.
Paris İklim Anlaşması hedefleri doğrultusunda 2050 yılına kadar hava sıcaklık artışının 1,5 derece ile sınırlandırılması hedefleniyor. Bu amaç doğrultusunda Avrupa Birliği (AB), 2030 yılında emisyon salınımını azaltma hedefini yüzde 55'e çıkardı. AB, 2030 yılına kadar ortalama yüzde 32 oranda yenilebilir enerji kullanmayı ve 2050 yılına kadar karbon-nötr olmayı amaçlıyor. Elbette şirketlerin kendi inisiyatifleriyle temiz enerjiye geçmeleri, karbon salınımının azaltılmasına önemli katkı sağlayabilir ki bu da çeşitli politikalarla destekleniyor.
Dünyada ise yenilenebilir enerjide kurulu güç, geçen yıl 260 gigavat artarak toplam 2 bin 799 gigavata yükseldi.
Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı’nın (IRENA) "Yenilenebilir Kapasitesi 2021 İstatistikleri" raporuna göre, dünya genelinde yenilenebilir enerji kapasitesinde 2019’a göre 2020'deki artış yüzde 50 daha fazla oldu. Yeşil gücün yaklaşık yüzde 91'i rüzgâr ve güneş yatırımlarından geldi. Bu dönemde, güneş enerjisinde 127 gigavat, rüzgâr enerjisinde ise 111 gigavat kurulu güç devreye alındı. IRENA’nın verilerine göre, 2050 yılına kadar yenilenebilir enerji kaynakları küresel enerji ihtiyacının yüzde 86’sını karşılayacak. Bu son derece iddialı ancak Dünya’nın geleceği için ulaşılması gerekli bir hedef.
En çok kullanılan güneş enerjisi
Güneş enerjisinin gezegenimizin birincil enerji kaynağı olduğu düşünülürse, bu enerji türüne yatırım şaşırtıcı olmaz. Güneş enerjisi kullanımının ileriki yıllarda gözle görülür bir oranda artması beklentisi de. Dünyada güneş enerjisi şebeke bağlantılı sistemlerin ülkelere dağılımına bakıldığında, Çin 78 GW'yi aşan kurulu gücü ile lider. Çin Halk Cumhuriyeti'ni sırasıyla ABD, Japonya, Almanya takip ediyor. Türkiye son veriler ışığında 15. sırada yer alıyor.
ÜLKELERE GÖRE DÜNYADA GÜNEŞ ENERJİ SANTRALİ KURULU GÜCÜ LİSTESİ
S. Ülke Güncelleme Kurulu Güç (MW)
1 Çin Aralık 2020 254.355
2 ABD Aralık 2020 75.572
3 Japonya Aralık 2020 67.000
4 Almanya Aralık 2020 53.783
5 Hindistan Aralık 2020 39.211
6 İtalya Aralık 2020 21.600
7 Avusturalya Aralık 2020 17.627
8 Vietnam Aralık 2020 16.504
9 Güney Kore Aralık 2020 14.575
10 İspanya Aralık 2020 14.089
11 Birleşik Krallık Aralık 2020 13.563
12 Fransa Aralık 2020 11.733
13 Hollanda Aralık 2020 10.213
14 Brezilya Aralık 2020 7.881
15 Türkiye Mayıs 2021 7.065
Kaynaklar
AA
TRT
https://ekolojist.net/
https://www.ey.com/
https://temizenerji.org/
https://www.enerjiatlasi.com/
