Kurumsal risk yönetiminin işletmelerdeki yeri
Bir işletmenin kuruluşundan itibaren profesyonel iş hayatındaki yerini ve itibarını koruması için sürekli kendini güncellemesi can alıcı bir nokta. Bu amaç doğrultusunda ilerleyecek herhangi bir işletmenin kurumsal risk analizini ve yönetimini ön planda tutması beklenir. Peki nedir bu kurumsal risk yönetimi? Bir işletmenin bulundurduğu tüm birimlerin detaylı incelemesini yaparak olası riskleri ve bu risklere karşı alınacak önlemleri belirleyen çalışma, kurumsal risk yönetimi olarak adlandırılıyor. Pazarlama departmanından finans departmanına kadar her birimi genel bir bakışla ele alan kurumsal risk yönetimi işletmenin genel işleyişi için temel bir kavram. Örneğin pazarlama departmanı için risk oluşturmayan bir olay finans departmanı için riskler taşıyor olabilir. Bu durumda risk değerlendirmesi her departman için ayrı yapıldığında verimli sonuçlar doğurmayabilir. Bu bakımdan kurumsal risk yönetimi kapsayıcı olmasıyla da öne çıkıyor.
Her şeyden önce kurumsal risk yönetiminin bir kereye mahsus olmadığını ve sürekliliğinin büyük önem taşıdığını vurgulamak gerekli. Bir işletmenin var olmaya devam ettiği sürece değişen zaman ve teknolojilere göre kendini yenilemesi beklenir. Buna bağlı olarak karşılaşması beklenen riskler ve iş yapış şekilleri de değişir. Bu yüzden kurumsal risk analizi ve yönetimi işletmelerin devamlılığı açısından çok değerli.
Kurumsal risk yönetimi çalışmalarında işletmenin misyonu ve stratejileri baz alınarak gerekli incelemeler yapılır. Bu misyon ve stratejiler doğrultusunda ileri zamanlarda bu stratejilerin işletmeye herhangi bir zararı olup olmayacağı, zarara sebep olabilecek iç ve dış etkenler, planlara ve bu planların gerçekleşmesinde oluşabilecek riskler tespit edilir. Olası risklere karşı alınacak önlemler ve öncelik sıralaması belirlenir.
Kurumsal risk yönetiminin faydaları
● İşletmelere sürdürülebilir bir gelecek sağlar. Daha uzun soluklu bir iş hayatı için güncel kalmak ve olası tehditleri belirlemek çok önemli. Kurumsal risk yönetimi sayesinde işletmeler güncel olanı takip ederken olası risklere karşı da hazırlıklı olur.
● Finansal krizler gibi kontrol edilemeyen sebeplerden doğan problemler işletmelerin sonunu getirebiliyor. Bu gibi durumlara hazırlanmak ve ekonomik olarak daha sağlam bir yapıya sahip olmak için birden fazla plan lazım. Kurumsal risk yönetimiyle bu gibi durumlara hazırlıklı olmak mümkün.
● Bir işletme sahibi için şirketinin ne gibi açıkları olduğunu bilmek ve buna göre yol çizmek en önemli ihtiyaçları arasında. Bu sebeple kurumsal risk yönetimi en çok işletme sahiplerinin üzerinden yük alarak onları rahatlatıyor diyebiliriz.
● Bir diğer önemli faydası ise mevzuatları takibi kolaylaştırması. İşletme, Türkiye sınırları içinde olsa bile yurt dışındaki firmalarla çalışıyor olabilir. Hatta yerel mevzuatı takip etmek de bazen zor olabiliyor. Düzenli yapılan kurumsal risk yönetimiyle değişen ya da değişme ihtimali olan mevzuatlara göre iş planlaması yapılabilir.
Kurumsal risk türleri
Her işletmenin karşılaşma ihtimali olan belli başlı kurumsal riskler mevcut. Bunları, stratejik riskler, finansal riskler, operasyonel riskler ve dış çevre riskleri olmak üzere dört ana başlık altında incelemek mümkün.
Stratejik riskler, şirket üst yönetiminin aldığı stratejik kararların sonucu olan risklere denir:
● Piyasa şartları
● Yönetim
● İlgili taraflarla ilişkiler
Finansal riskler şirketin karşılaşma ihtimali olan her türlü piyasa, kredi, likidite riskleridir:
● Piyasa
● Kredi ve likidite
● Sermaye yapısı
● Finansal raporlama
Operasyonel riskler şirketin iş yapış şekli ve işleyiş süreçleri ile ilgili riskleri kapsar:
● İş operasyonları
● Teknoloji
● Varlık
● Kurum kültürü
Dış çevre riskleri şirketin karşı karşıya olduğu tüm hukuksal, politik, sosyal ve jeopolitik riskleri tanımlar:
● Hukuksal
● Politik
● Düzenleme
● Felaket
Kurumsal risk yönetiminde dikkat edilmesi gerekenler
Kurumsal risk yönetiminin düzenli olarak yapılması ve raporlanması tüm işletmelerin öncelikler listesinde olması gerekenler arasında. Kurumsal risk analizine başlamadan önce kullanılacak metodu belirlemek ve hangi amaçla kullanıldığını belirlemek önemli. COSO (Committee of Sponsoring Organizations) veya ISO 31000 gibi uluslararası kuruluşların belirlediği risk yönetimi standartlarını takip etmek yararlı olabilir. Risk yönetiminin önemli noktalarından biri de raporlar. Raporlardaki yönetici özetleri risk yönetiminin can alıcı bir diğer noktası olarak öne çıkıyor. Bu kısımda risk yönetiminin ne derece yapıldığı, risk düzeyleri, hangi biriminin ne gibi riskleri olduğu ve bu birimlerin risk yönetimine katkılarına kadar birçok değerlendirme bulunur. Bu yüzden en önemli kısım da denilebilir. Kurumsal risk yönetiminde, doğru bir organizasyon yapısı belirlenmesi ve bu yapının uygulanabilir olması son derece önemli. Bu doğrultuda çoğunlukla kurumsal risk yönetimi raporunun sonlarına konulan risk envanteri, risk stratejileri ve risk eylem planları raporu büyük rol oynuyor. Direkt olarak risk yönetiminin ilgililerine hitap eden bu tablonun ilgili birimler tarafından takip edilmesi gerekli ve işletme açısından da yararlıdır.
Kaynak:
www.albertsolino.com
www.iienstitu.com
www.fog.com.tr
www.bertankaya.net
