Günümüzün en popüler konularından biri de “Yapay Zeka (AI)”. Giderek büyüyen bir hacme sahip olan yapay zeka pazarı çok dinamik ve sürekli değişiyor. Farklı kaynaklar ve raporlar birbirinden farklı tahminler sunsa da global yapay zeka pazarı büyüklüğüne bakıldığında konunun yazılım, donanım ve hizmetler gibi farklı alt segmentlerde ele alındığı görülüyor.
Bu alt segmentler bazında çeşitli araştırma kuruluşları ve danışmanlık firmaları, yapay zeka pazarının gelecekteki büyüklüğünü tahmin etmeye çalışıyor. Bu tahminler genellikle yıllık büyüme oranlarını, sektörler arası farklılıkları ve bölgesel trendleri göz önünde bulunduruyor. Bu tahminler, yapay zeka teknolojilerinin hızla yayılmasını, endüstriyel uygulamalarda artan kabullenişi de hesaba katıyor.
Pazardaki büyüme en çok da yapay zeka teknolojisinin çeşitli sektörlerde kullanılmasıyla destekleniyor. Örneğin sağlık, finans, otomotiv, perakende ve üretim gibi sektörlerde yapay zeka ve makine öğrenimi çözümleri yayılıyor. Dünya genelinde yapay zeka algoritmalarının ve platformlarının gelişiminde bulut bilişim ve büyük veri teknolojilerinin yaygınlaşması da yapay zeka pazarının büyümesini destekliyor.
Türkiye pazarda 20’nci sırada
Araştırmalar, günümüzde hızla hem erişilebilir hem de işlevsel hale gelen yapay zekanın, dünyanın gelecekle ilgili algoritmalarını yeniden şekillendireceğini gösteriyor. Örneğin son dönemde Statista’nın yapay zeka pazarına yönelik yaptığı araştırma öne çıkıyor. Bu alandaki büyümeyi onaylayan rapora göre 2024’te 305,9 milyar dolar değerine ulaşması beklenen yapay zeka pazarının yıllık ortalama yüzde 15,8’lik bir ivmeyle yükselerek 2030’u 738,8 milyar dolara ulaşarak kapatması bekleniyor. PR servisi B2Press de yapay zekaya en çok yatırım yapan coğrafyaların ilk üçünde ABD, Çin ve Birleşik Krallık’ı gösterirken; onların Japonya, Almanya ve Fransa takip ediyor. Türkiye ise bu listede yirminci sırada.
“Türkiye Yapay Zeka İnisiyatifinin TRAI Girişimler Haritası”, Türkiye'deki yapay zeka farkındalığını artırmak ve ekosistemi geliştirmek amacıyla kurulan bir oluşum. Bu oluşumun 2017 yılından bu yana sürdürdüğü bir araştırmaya göre, o yılda Türkiye’de sadece 24 adet yapay zeka girişimi varken bu rakamın 2023’te 315'e yükseldiği kaydediliyor. Özellikle perakende, sağlık, enerji ve sürdürülebilirlik alanlarındaki girişimlerin çalışmaları dikkat çekiyor ve destekleniyor.
Yapay zeka teknolojilerinin uygulanması bireysel, ticari ve ekonomik düzeylerde büyümeyi yönlendiriyor. Aslında yapay zeka, bilişsel yetenekler gerektirenler de dahil olmak üzere bir dizi iş faaliyetinde insanlardan daha iyi performans gösterince insan çalışan açısından endişe de yaratıyor. Uzmanlara göre muhasebecilik, teknik yazarlık, sekreterlik, noterlik, satış danışmanlığı, emlakçılık gibi meslekler yapay zekanın tehdidi altında olabilir.
Statista raporuna göre yapay zekanın yükselişiyle birlikte, giderek daha fazla start-up pazara giriyor. Çoğu, makine öğrenimi uygulamaları alanında çalışan bu start-up’ları, doğal dil işleme üzerine çalışanlar takip ediyor. Rapora göre 2020'ye girerken 13 kategoride 2 bin 600'den fazla yapay zeka start-up'ı vardı ve yapay zeka şirketleri 2015-2022 yılları arasında kümülatif olarak yaklaşık 239,2 milyar ABD doları fon topladı. Yıllar geçtikçe yapay zeka satın almalarının sayısı istikrarlı bir şekilde artsa da COVID-19 salgınıyla alana destek 2020'de ilk kez düştü. Ancak satın almalar ivme kazandı ve 2021'de imzalanan yaklaşık 312 M&A anlaşmasının sayısı 2022'de bir önceki yıla göre azaldı ve yıl boyunca da yaklaşık 259 anlaşma kaydedildi.
Yeniden B2Press analizine bakıldığında, kurum ve bireylerin kendilerini bu gelişmelere hazırlaması gerektiği sonucuna ulaşıldığı görülüyor. Şirketlere ve bireylere bu hususta bazı öneriler var. Şirketlerin üretken yapay zeka uygulamalarını işlerine entegre etmeleri, çalışan deneyimini iyileştirmeleri, yapay zekayı bir inovasyon aracı olarak kullanmaları öneriliyor. Bireylere ise yaşam boyu öğrenme metotlarını uygulayarak yeni beceriler edinmeleri, kendilerine uzmanlık alanları oluşturmaları, olası senaryolara her zaman açık olmak için de bilgi birikimlerini artırarak çevikleşmeleri tavsiye ediliyor.
Öyle ki sadece teknolojik değil toplumsal ilerlemenin de anahtarı olan yapay zekanın, potansiyeline henüz ulaşmadığı düşünülüyor. Teknolojide yaşanan gelişmeler ve endüstriyel alana yapay zekanın entegresinin yükselen ivmesiyle beraber potansiyel alanın genişlemesi kaçınılmaz. Sonuçta ülkeler ekonomilerindeki önemli bir paya sahip olacak yapay zekaya yatırım yaparak küreseldeki konumunu güçlendirmeyi hedefliyor. Bu açıdan bakıldığında da yapay zeka pazarının hem dünya hem de Türkiye genelinde önümüzdeki yıllarda hızla büyümeye devam etmesi bekleniyor.
