Bir ürün ya da hizmetin hammaddeden son tüketiciye ulaşana kadar geçtiği süreçlerin ve aşamaların bütününe tedarik zinciri deniyor. Bu zincirin işlemesi birçok birime ve etkene bağlı. Pandemi, afetler ya da savaş gibi nedenlerle zincirde aksaklık yaşanabileceği gibi bazı faktörler de zincirde bozulmaya yol açabiliyor.
Bunlar arasında, stok yetersizliği veya fazlalığı, pazarın beklenmedik şekilde değişmesi, talebin öngörülememesi, tedarikçinin malzeme veya hizmet sağlama konusunda sorun yaşaması; lojistik, üretim ya da kalite kontrolde bozulamalar gibi sorunlar başta geliyor.
Tedarik zincirindeki herhangi bir halkanın zayıf olması veya bozulması, zincirin tamamını etkileyebilir. Bu nedenle, tedarik zincirinin güçlü tutulması, risklerin öngörülmesi ve yönetilmesi, kısacası tedarik zincirinin güvenliğinin sağlanması hayli önemli. Her bir aksaklık, zincirin diğer halkalarını da olumsuz etkileyebilir ve sonuçta müşteri memnuniyetsizliği, mali kayıplar ve itibar kaybı gibi sonuçlar doğurabilir. Bu noktada tedarik zincirinin güvenliği öne çıkıyor ki işletmenin siber güvenlik stratejisi de bu nedenle önem kazanıyor.
İşletmelerin tedarik zincirinde güvenliği sağlaması önemli bir öncelik olmalıdır. Neden mi?
Güçlü bir siber güvenlik sistemi siber saldırıların yayılmasını önler.
Ürün hizmetin kalitesini, dolayısıyla marka itibarını korur.
Olası bir güvenlik ihlali durumunda, işletme hem finansal hem de operasyonel olarak zarar görebilir. Güvenli bir tedarik zinciri maliyetleri düşürür.
İş hayatında süreklilik oluşturur ve işletmenin operasyonel gücünü korur. Aynı zamanda rekabet üstünlüğü sağlar.
İşletmeyi öne çıkarır ve müşteriler için güvenilir ve tercih edilir bir iş ortağı haline getirir.
Siber güvenlik nasıl sağlanabilir
Tedarik zincirindeki her birim çeşitli siber saldırılara ve güvenlik ihlallerine maruz kalabilir. İşin sağlıklı bir şekilde işlemesi için tedarik zincirinde alınması gereken bazı siber güvenlik önlemleri söz konusu. İşte bu önlemlerden öne çıkanlar:
Güvenlik Yazılımı Kullanılması: Siber güvenlik önlemi dendiğinde akla ilk gelen kötü amaçlı yazılımları tespit etmeye ve engellemeye yardımcı olan güvenlik yazılımları oluyor. Bilgisayarlar, ağ cihazları, mobil cihazlar gibi tüm cihazlarda düzenli olarak güncellenen bu güvenlik yazılımlarının kullanılması gerekiyor.
Güvenlik Yazılımı Taramaları: Tedarik zincirinde kullanılan yazılımların ve uygulamaların, siber güvenliğin güçlü bir şekilde sağlanması açısından düzenli olarak güvenlik taramalarından geçirilmesi öneriliyor. Bu taramalar sırasında olası güvenlik açıkları kısa sürede tespit edilebilir.
Ağ Güvenliği ve Veri Şifreleme: Ağ güvenliği, tedarik zincirinin güvenliğini sağlamak konusunda temel bir konu. Ağ güvenliği sağlanırken güvenli yapılandırmalar, ağ izleme ve güvenli kablosuz bağlantılar tercih edilmeli. Yine hassas verilerin şifrelenmesi de siber güvenliği artırır. Özellikle veri depolama cihazları, e-posta iletileri, dosya paylaşımı gibi alanlarda mutlaka şifreleme kullanılması gerekiyor.
Bilinçlendirme: Öncelikle tedarik zincirinin her birimi ve paydaşı siber güvenlik konusunda eğitilerek bilinçlendirilmeli. Çalışanlar, tedarikçiler ve iş ortakları güvenli parola kullanımı konusunda ve “yemleme” ya da “oltalama” olarak anılan “phishing” türü saldırılara karşı eğitim almalı.
Güçlü Parola Politikaları Benimseme: Tedarik zincirinin siber güvenliği açısından da güçlü parola politikaları benimsemek önemli. Tedarik zincirinin paydaşlarının parolalarını düzenli olarak güncellemesi, parolanın özellikle karmaşık ve birden fazla faktörlü kimlik doğrulama gibi güvenlik katmanları da içerecek şekilde düzenlenmesi öneriliyor.
Yetkilendirmede Sınırlama: İşletmede “minimum erişim” prensibi benimsenmeli ve kullanıcı aktiviteleri yakından izlenmeli. Sadece gerekli kişilerin, gerekli bölümlere ve verilere erişimine izin verilmeli. Öte yandan işlevsel olmayan hesaplar da hemen kapatılmalı.
Yedekleme ve Kurtarma ve Müdahale Planları: Siber güvenliğin sağlamlığını sağlamak açısından veri yedekleme ve kurtarma planları oluşturulmalı. Eğer bir saldırı veya veri kaybı olursa, tedarik zincirinin iş sürekliliğini aksatmamak adına yedekleme ve kurtarma planları devreye girebilir. Bir siber saldırı durumunda ne yapılacağına dair detaylı oluşturulan olay müdahale planları ise zararın en aza indirilmesine destek olur.
Tedarikçi Seçimine Dikkat: Tedarik zincirinde yer alan tedarikçi ve iş ortakları dikkatlice incelenmeli. Bu kişilerin güvenilirlikleri ve kullandıkları siber güvenlik uygulamaları konusuna özen gösterilmeli. Zayıf güvenlik önlemleri olan ve güven telkin etmeyen tedarikçiler ile çalışma konusunda dikkatli olunmalı.
Bu önlemler, tedarik zincirindeki güvenliği artırmak ve potansiyel siber tehditlere karşı tüm tedarik zincirini korunmak için atılabilecek adımlar. Sonuç olarak tedarik zincirinin güvenliği, özel olarak işletmenin başarısı ve sürdürülebilirliği genel olarak ticaretin devamlılığı açısından kritik bir öneme sahip. Siber güvenlik önlemleri sayesinde hem işletmenin hem de tedarik zincirinde yer alan diğer paydaşların güvenliği sağlanabilir.
