Türkiye bir deprem ülkesi ve ülkemiz tarih boyunca birçok depremle karşı karşıya geldi. Bu topraklarda yaşayan herkesin ortak dileği aynı acıları yeniden yaşamamak olsa da deprem gerçeği bazı tedbirleri hızla almayı da zorunlu kılıyor. Bu noktada deprem sonrası ortaya çıkan hasarları karşılamak, hayatın mümkün olduğunca hızlı biçimde normale dönmesini sağlamak amacıyla sigorta sektörüne önemli bir görev düşüyor.
Geride bıraktığımız 2023 yılının şüphesiz ki en acı olaylarının başında Kahramanmaraş merkezli olarak yaşanan depremler geliyor. 6 Şubat’ta yaşadığımız, 11 ilin etkilendiği Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki iki deprem, birçok anlamda yıkıma neden oldu. Çok sayıda insanımız hayatını kaybetti ve depremin etkilediği 11 şehirde birçok bina hasar gördü ya da tamamen yıkıldı. Son depremlerde de bir kez daha risk gerçekleşmeden önce önlem almanın ve sigorta yaptırmanın değeri yine gün yüzüne çıktı.
“Türk Sigorta Sektörü’nün iş birliği arzusu…”
Türkiye Sigorta Birliği (TSB), “Kahramanmaraş Depremi ve Depremin Çıkarımları” başlıklı raporu ile ortaya koyduğu konu başlıkları sayesinde, sektörün depremlere karşı hangi noktada olduğuna şu sözlerle işaret ediyor: “Türk sigorta sektörü, Kahramanmaraş depremi sonrasında atılan adımların yaratacağı iyileştirmelerle uluslararası reasürans piyasasıyla uzun süredir devam eden iş birliğini sürdürme arzusundadır.”
Depremlerden sonra sektör tarafından çıkartılan derslere detaylı olarak değinilen raporda, deprem sonrası sektör ve devlet ortaklığında yapılanlara da yer veriliyor. Raporda, Kahramanmaraş Depremi’nde sigorta sektörü tarafından alınan aksiyonlar ve çıkartılan dersler ‘İhtiyari Deprem Tarifesinde Değişiklik’, ‘Deprem Modellemeleri’, ‘Etkin Hasar Yönetimi’, ‘Reasürans Kapasitesi’, ‘Türkiye Sigorta Birliği Deprem Odaklı Sigorta Reformu Projesi’ başlıklarında sıralanıyor.
Depremden etkilenen bölgeler ve poliçe sayısı
Rapora göre depremin kapsadığı alan, 108 bin 745 kilometrekare ve bölgenin nüfusu ise 14 milyon kişi. Depremin etkilediği bölge hem yüzölçümü hem de nüfus yoğunluğu açısından birçok Avrupa ülkesinden daha büyük. Depremlerden sonra meydana gelen 38 bin artçı deprem nedeniyle de bunun normal bir afet değil, “mega katastrof” olduğu ifade edilen raporda, bu nedenle sadece yaşam alanlarının değil aynı zamanda bölgenin ulaşım ve lojistik ağının da ciddi şekilde etkilendiği vurgulanıyor.
Bölgede yürürlükteki Zorunlu Deprem Sigortası poliçe sayısının 1 milyon 219 bin, Zorunlu Deprem Sigortası kapsamında tazminat ödenen konut sayısının ise 577 bin 828 adet olduğu da kaydediliyor. Raporda ayrıca; bölgede yangın branşı için 1,2 trilyon lira teminat verildiği, yangın branşında ödenen tazminat tutarının ise 53,2 milyar lira olduğu açıklanıyor.
Alternatif senaryo analizlerine ihtiyaç var
Depremde gündeme gelen konu başlıklarından biri de kullanılan modellemelerin farklı sonuçlar ortaya koyması olmuştu. Raporda bu konuyla ilgili olarak, Türk sigorta sektörünün afet modellemelerinin global piyasaların referans aldığı modellemeler olduğu, bundan sonra yaşanabilecek afetlerde daha doğru sonuçlara ulaşabilmek adına alternatif senaryo analizlerinin de kullanılması ihtiyacı doğduğu önemle duyuruldu.
Hasar ödemeleri hızlı gerçekleşti
Raporda, diğer ülkelere nazaran Türkiye’deki sigorta sektörü aktörlerinin hasar ödemelerini çok hızlı gerçekleştirdiğine değinilerek, “Zararların giderilmesinde reasürans şirketlerinin desteği son derece önemliydi” deniliyor. Şu da önemli ki rapora göre uluslararası reasürörler, depremlerden sonra serbest tarife uygulanması için belirlenen bedeli 400 milyon liradan 2 milyar liraya yükseltti. Bakıldığında Kahramanmaraş depremleri sonucunda oluşan 103 milyar dolar tutarındaki zararın yüzde 95’i yani 98 milyar dolarlık kısmı Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından karşılandı.
Risk algısı ve doğal afetlere duyarlılık arttı
Raporda, Kahramanmaraş merkezli iki büyük depremin, risk algısını ve doğal afetlere karşı duyarlılığı artırdığına da değinilerek, özetle şu tespitler yapıldı:
“Bu durum, özellikle depremle ilgili sigorta branşlarında sigorta bilincini de artırdı. Toplumda farkındalığın artırılması yoluyla ihtiyaçlara yönelik önerilecek yeni reform maddeleri ile sigorta sektörünün hem etki alanının hem de ülke için yaratacağı katma değerin artacağı değerlendiriliyor. Belirlenecek yeni girişimlerin uygun zamanda karar vericilerin gündemine alınmasını amaçlayan bir çalışma ile yol haritası oluşturulacak.”
TSB’den miras çağrısı da geldi
TSB'den birkaç gün önce yapılan yeni bir açıklamada ise 6 Şubat depremlerinde hayatını kaybeden vatandaşların mirasçılarına önemli bir bilgilendirmede bulunuldu.
TSB açıklamasında, "6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş'ta yaşanan üzücü deprem felaketi nedeniyle hayatını kaybeden sevdiklerinizin adına düzenlenmiş 'Hayat Sigortası' ve 'Ferdi Kaza Sigortası' poliçeleri varsa ve siz vefat etmiş kişinin mirasçısı iseniz, bu poliçeler kapsamında size ait tazminat hakları bulunabilir.” deniliyor.
TSB yapılacaklara dair de şu açıklamalara yer veriyor: Hakkın tespiti amacıyla e-Devlet üzerinden, 'Hayat Sigortası Poliçe ve Tazminat Bilgileri Sorgulama' veya 'Ferdi Kaza Poliçe Sorgulama' bölümüne girerek mirasçısı olunan kişinin T.C. kimlik numarası ve mirasçılık belgesinin alındığı kurum bilgisi ile sorgulama yapılabiliyor. Yine Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) web sitesi üzerinden, 'Meblağ Sigortalarında Hak Sahipliği Sorgulama (Vefat Eden Sorgu)' bölümüne giren kişi, e-Devlet bilgileriyle doğrulama yaparak vefat eden yakınının T.C. kimlik numarası ve doğum tarihi bilgilerini girip konuya dair bilgi alabiliyor.
TSB açıklamasına şöyle son veriyor: “Vefat eden kişiye ait 'Hayat' ve 'Ferdi Kaza' sigortası poliçelerine ulaşabilir, hak sahibi olduğunuz tazminatı ilgili sigorta şirketine başvurarak talep edebilirsiniz. Bu zor zamanlarda yanınızda olduğumuzu bilmenizi isteriz. Depremde kaybettiğiniz sevdiklerinizin anısına saygıyla."
KAYNAKLAR
Anadolu Ajansı
Türkiye Sigortalar Birliği
Raporun tamamı için https://www.tsb.org.tr/media/ckeditor_uploads/2023/10/16/tsb_depremraporu-tr.pdf
